Khách mời tuần này của Real Talk là luật sư Dương Ánh Nga chia sẻ về quá trình tranh tụng những vụ án lớn, từng gây “rúng động” dư luận trong một thời gian dài. Thông qua mỗi vụ án, cô có nhiều kỷ niệm, cũng như thông điệp sâu sắc muốn truyền tải đến người xem.
Mở đầu chương trình, nữ luật sư chia sẻ:“Qua những câu chuyện pháp lý mà tôi sắp chia sẻ, tôi mong rằng chúng ta có sự cảnh giác và không mắc phải những sai lầm như những trường hợp mà đa số các bị cáo đều là trẻ vị thành niên và phải nhận mức án cao nhất là tử hình”.
Tại chương trình Real Talk, luật sư Dương Ánh Nga kể lại vụ án hình sự đều là những bạn trẻ vị thành niên và nhân vật lớn nhất chỉ mới 22 tuổi. Nguyên nhân dẫn đến mâu thuẫn gây chết người của hai nhóm bạn trẻ bắt đầu từ với một ánh nhìn. Tuy nhiên các bạn trẻ lại cho rằng đó là hành động khiêu khích của đối phương nên một bạn trẻ đã ném nón bảo hiểm về phía nhóm còn lại để thỏa cơn giận.
Tưởng chừng sự việc sẽ dừng lại tại đó, nhưng một ngày sau, phía nhóm người bị ném nón bảo hiểm âm thầm lên kế hoạch trả thù. “Trong kế hoạch sẽ có một người đầu vụ chịu trách nhiệm đi mua dao tự chế và phân phát cho các thành viên còn lại để sẵn sàng gây thương tích đối phương. Số tuổi của các em trong nhóm thực hiện hành vi phạm tội dao động từ 14 đến 17 tuổi và một em 22 tuổi cầm đầu cùng người chú của em 22 tuổi chịu trách nhiệm cung cấp xe máy di chuyển”, luật sư Dương Ánh Nga kể lại.
Sau khi chuẩn bị sẵn sàng, nhóm do bạn 22 tuổi cầm đầu nhanh chóng di chuyển đến nhà của nhân vật đã ném nón bảo hiểm về phía mình, dù phía đối phương (khoảng 4 người) cố gắng “thủ” trong nhà nhưng họ đã phá cửa và dùng vũ khí “tác động” liên tục lên đối phương và gây thương tích cho 4 người bị hại. “Một bị hại bị chém ở đầu rất sâu và một phần chân gần như bị đứt lìa. Các bị hại còn lại thì có người bị trúng vào lưng, có người bị trúng vào vai, có người bị trúng vào mặt,… Tuy nhiên không may em bị thương tích nặng nhất ở đầu đã tử vong ngay trong đêm”, nữ luật sư nhắc lại.
Nhanh chóng, cơ quan cảnh sát điều tra đã khởi tố vụ án và tiến hành xác định những bị can. Vụ án này, luật sư Dương Ánh Nga tiếp nhận bào chữa cho 4 bị can, trong đó có 2 bị can đầu vụ và 2 bị can trực tiếp thực hiện hành vi phạm tội. Trong đó, có một bị can đã bỏ trốn nhưng nữ luật sư vận động ra đầu thú để chịu trách nhiệm trước hành vi phạm tội và nhận sự khoan hồng từ pháp luật. Trong thời gian khởi tố vụ án, người chú của em 22 tuổi không may bị covid-19 và mất ngay trong tù.
Nhận bào chữa cho 4 bị can, luật sư Dương Ánh Nga phân trần: “Đối với nghề luật sư hình sự, tôi không thể bào chữa từ có thành không, tức là nếu các bạn thực hiện hành vi phạm tội thì không thể bào chữa theo hướng là không có thực hiện hành vi phạm tội. Tuy nhiên tôi có thể bào chữa tốt nhất và làm những gì tốt nhất để có một kết quả tốt nhất cho thân chủ của mình theo đúng quy định của pháp luật”.
Trải qua quá trình điều tra, nhiều lần ra vào trại giam để tham gia các buổi hội cung, chốt cung, luật sư Dương Ánh Nga đưa ra các căn cứ để yêu cầu giảm nhẹ hình phạt cho các bị cáo. Sau quá trình nghị án, hội đồng xét xử sơ thẩm quyết định tuyên án tử hình đối với bị cáo 22 tuổi và mức án là 7 năm tù cho 1 trong 2 bị cáo vị thành niên.
Từ vụ án hình sự này, luật sư Dương Ánh Nga nhắn gửi đến những bạn trẻ trong độ tuổi vị thành niên: “Chúng ta không nên vì những mâu thuẫn nhỏ không đáng và đừng vì một phút bốc đồng mà đưa câu chuyện đi quá xa và phải trả giá bằng một bản án rất nghiêm khắc. Đến cuối cùng, người bị thiệt hại nặng nhất chính là cha mẹ của những bị cáo, đau lòng khi nhìn thấy con mình đứng sau song sắt. Thậm chí, với những gia đình có hoàn cảnh khó khăn, họ còn phải vay mượn và tìm mọi cách để đền bù thiệt hại vật chất cho phía gia đình của bị hại”.
Ở câu chuyện thứ hai, luật sư Dương Ánh Nga bào chữa cho một thanh niên vận chuyển trái phép 12 kg heroin chất cấm qua biên giới. “Chỉ vì 50 triệu đồng mà thân chủ của tôi phải lãnh án tử hình và đánh đổi cả sinh mạng của mình”, cô xót xa. Theo nữ luật sư, thân chủ của cô trong vụ án này là một thanh niên 19 tuổi (bị cáo 2), lớn lên trong hoàn cảnh gia đình khó khăn, có cha bệnh nan y, mẹ làm trụ cột trong gia đình và những anh chị em đều không có điều kiện học hành.
Luật sư Dương Ánh Nga chia sẻ về thân chủ của mình: “Em chỉ mới 19 tuổi rưỡi và hoàn toàn không biết được tính chất nghiêm trọng trong việc vận chuyển chất cấm. Em chỉ nghĩ đơn giản là giúp vận chuyển một vài món hàng, nếu bị công an bắt thì rủi ro đi tù vài năm, còn nếu trót lọt thì sẽ nhận được một số tiền để trang trải cuộc sống gia đình. Em không nghĩ đến trường hợp bị cơ quan cảnh sát điều tra bắt và phát hiện hành vi vận chuyển với số lượng lớn như thế sẽ bị tử hình”.
Sau khi bị bắt, nam thanh niên 19 tuổi hối lỗi, thành khẩn khai báo và phối hợp với cơ quan điều tra, sau đó bắt được thêm một bị cáo (bị cáo 1) trong quá trình giao dịch 10 kg heroin. Theo luật sư Dương Ánh Nga, bị cáo 1 là người khôn lỏi, có nhiều kinh nghiệm trong việc giao dịch mua bán và chưa từng ra mặt trong những phiên giao dịch khác, vì có nhiều đàn em phía sau. Tuy nhiên, bị cáo 2 cung cấp có ích cho cơ quan cảnh sát điều tra để tiến hành bắt và khởi tố thành công bị cáo 1.
Nhận bào chữa cho bị cáo 1 và bị cáo 2, luật sư Dương Ánh Nga nỗ lực đưa ra các tình tiết giúp hai bị cáo được giảm nhẹ tội án. Thế nhưng, sau khi có kết luận điều tra và viện kiểm sát có cáo trạng đã mở xét xử công khai, ngay tại phiên tòa, kiểm sát viên đại diện đọc bản cáo trạng đã đề nghị mức án cao nhất là tử hình đối với 2 bị cáo. Nhanh chóng, nữ luật sư yêu cầu hai thân chủ làm thủ tục kháng cáo lên tòa phúc thẩm vì theo cô, trong vụ án này còn nhiều tình tiết cần phải xem xét lại, đặc biệt trong trường hợp của bị cáo 2.
Trải qua quá trình trao đổi, 2 bị cáo buông xuôi, chấp nhận với mức án tử hình. Thế nhưng, sau khi được gia đình động viên, đến ngày 15 – tức ngày cuối cùng để kháng cáo, bị cáo 2 quyết định gọi quản giáo để kháng cáo. Ngay lập tức, luật sư Dương Ánh Nga chuẩn bị hồ sơ và sẵn sàng cho phiên phúc thẩm với mong muốn giúp thân chủ được giảm mức hình phạt từ tử hình xuống chung thân, hoặc nhẹ hơn.
Hơn 2 tháng ròng rã, nữ luật sư cùng trợ lý của mình đi rất nhiều cơ quan nhà nước có thẩm quyền để tìm tài liệu hỏi cung trước đó của thân chủ. Với những nghiệp vụ chuyên môn, Dương Ánh Nga phát hiện tình tiết mới có thể giúp bị cáo 2 thoát khỏi án tử hình chính là bị cáo 1 phối hợp tốt với cơ quan điều tra trong việc bắt bị cáo 1.
Theo nữ luật sư 8X, ban đầu cơ quan cảnh sát điều tra không chấp nhận lập luận trên và cho rằng việc thành khẩn khai báo khi trở thành tội phạm là điều hiển nhiên. Dù vậy, với một niềm tin mãnh liệt của mình, sau gần hai tuần đấu tranh làm việc tại cơ quan cảnh sát điều tra, Dương Ánh Nga thành công thuyết phục họ đồng ý xác nhận bị cáo 2 có công trong việc giúp cơ quan cảnh sát điều tra phát hiện tội phạm và đó chính là mấu chốt để cô lập luận và chiến đấu ở phiên tòa phúc thẩm.
Bằng những lập luận sắc bén của mình, luật sư Dương Ánh Nga được hội đồng phúc thẩm xem xét và cân nhắc hành vi phạm tội của thân chủ. Sau 2 ngày nghị án, tòa giảm án từ tử hình xuống còn chung thân cho bị cáo 2. “Theo quy định của điều 51 Bộ luật Hình sự 2015 bổ sung 2017, bị cáo 1 được hưởng thêm một tình tiết giảm nhẹ vì tính nhân đạo, hội đồng xét xử đã xem xét giảm từ cái mức hình phạt là tử hình về chung thân. Mẹ của bị cáo mừng vỡ òa. Tất cả mọi người trong phòng xử án gần như là đồng tình với cái bản án đó”, nữ luật sư cho hay.
Thông qua vụ án này, luật sư Dương Ánh Nga muốn lan tỏa thông điệp: “Tất cả chúng ta, ai cũng đều có những giây phút sai lầm, tuy nhiên mình cần phải có kiến thức, nhất là về mặt pháp lý. Đồng thời, đừng vì sự cám dỗ của đồng tiền mà chúng ta vi phạm pháp luật, đôi lúc chúng ta không lường trước được hành vi của mình và không may phải đánh đổi cả sinh mạng chỉ vì một lợi ích nhỏ”.
Real Talk – Phút Nói Thật được phát sóng định kỳ vào lúc 19h thứ Bảy hàng tuần trên kênh YouTube Mảnh Ghép, và lúc 10h Chủ Nhật, Thứ Hai trên kênh Facebook Sao Nối Ngôi.